Wat is antivirussoftware?
Antivirus is software die is ontworpen om malware op een computer of mobiel apparaat te detecteren, beschermen en verwijderen. Oorspronkelijk was het gemaakt om computer virussen te bestrijden, maar nu is het meer een algemene term voor software die een combinatie van geavanceerde technologieën gebruikt om tegen verschillende bedreigingen te beschermen, inclusief ransomware, spyware, en zelfs nog onbekende zero day attacks. Vroege antivirusprogramma's vergeleken softwarebestandshandtekeningen met een lijst van bekende virussen om te zien of ze overeenkwamen, en ze zo nodig te blokkeren. Tegenwoordig gebruiken cybersecurity-bedrijven zoals Malwarebytes verschillende methoden om malware op een apparaat te detecteren, blokkeren of verwijderen.
Wat is het verschil tussen antivirus en anti-malware?
Tegenwoordig worden de termen antivirus en anti-malware vaak door elkaar gebruikt voor cybersecurity software die virussen en andere soorten malware van computers en mobiele apparaten blokkeert. De term antivirus verwijst naar computervirussen, die vroege online bedreigingen waren, en anti-malware verwijst naar de term "malware", een verzamelterm voor alle soorten kwaadaardige software (inclusief virussen). "Anti-malware" is bedoeld als een bredere beschrijving dan "antivirus", maar antivirus is in het dagelijks gebruik ook een bredere betekenis gaan aannemen, die hetzelfde type software beschrijft. Zowel antivirus als anti-malware detecteren en blokkeren doorgaans bedreigingen en verwijderen bedreigingen die op een apparaat zijn gekomen. Beide termen vallen onder de bredere term "cybersecurity".
Wat is cybersecurity?
Cybersecurity, of computerbeveiliging, is een verzamelnaam voor elke strategie om iemands systeem te beschermen tegen kwaadaardige aanvallen. Voor thuisgebruikers omvatten deze strategieën zowel antivirus- als antimalwarebescherming, plus andere middelen om online veilig te blijven zoals browserbescherming of een VPN voor online privacy. Voor bedrijven en organisaties is cyberbeveiliging een breed en belangrijk gebied omdat cyberbeveiligingsaanvallen de krantenkoppen blijven halen. Bedrijven maken vaak gebruik van een aantal verschillende strategieën om zich te beschermen tegen bedreigingen, waarvan de basis bekend staat als endpointbeveiliging.
Cybersecurity-aanvallen hebben vaak als doel om dingen te doen zoals je computer gijzelen, systeembronnen stelen (zoals in een botnet), je wachtwoorden en gebruikersnamen opnemen, en een hele reeks andere slechte dingen. Dergelijke aanvallen kunnen gebeuren via je hardware (zoals een achterdeur) of door je software (zoals een exploit). Doelen van aanvallers zijn vaak financieel, om uiteindelijk geld of informatie te stelen die waardevol kunnen zijn voor anderen.
Wat is een computervirus?
Een computervirus is een type kwaadaardige software met specifieke kenmerken:
Een computervirus heeft een gastprogramma nodig en het moet worden geïnitieerd door een nietsvermoedende gebruiker. Het activeren van een virus kan zo eenvoudig zijn als het openen van een kwaadaardige e-mailbijlage (malspam), het starten van een geïnfecteerd programma of het bekijken van een advertentie op een kwaadaardige site (adware). Zodra dat gebeurt, probeert het virus zich te verspreiden naar andere systemen op het computernetwerk of in de lijst met contacten van de gebruiker.
Computervirussen repliceren zichzelf. Dit proces van zelf-replicatie kan gebeuren door andere bestanden op het systeem van de gebruiker te wijzigen of volledig te vervangen. Hoe dan ook, het resulterende bestand moet hetzelfde gedrag vertonen als het oorspronkelijke virus. Opmerkelijk is dat ook computerwormen zichzelf repliceren, maar het verschil tussen een virus en een worm is dat virussen menselijke actie nodig hebben voor activering en een hostsysteem nodig hebben om te repliceren.
Geschiedenis van computervirussen
Computervirussen bestaan al decennia. In theorie gaan de oorsprong van "zelfreproducerende automaten" (d.w.z. virussen) terug naar een artikel gepubliceerd door wiskundige en polyhistor John von Neumann in de late jaren 1940.
Vroege virussen:
Vroege virussen kwamen voor op pre-personal computer platforms in de jaren 1970. Echter, de geschiedenis van moderne virussen begint met een programma genaamd Elk Cloner, dat begon met het infecteren van Apple II-systemen in 1982.
Verspreid via geïnfecteerde floppy disks was het virus zelf onschadelijk, maar het verspreidde zich naar alle schijven die aan een systeem waren gekoppeld. Het verspreidde zich zo snel dat de meeste experts op het gebied van cybersecurity het beschouwen als de eerste grootschalige uitbraak van computervirus in de geschiedenis. Een ander vroeg probleem was de Morris worm terug in 1988, maar dat was een computerworm in plaats van een computervirus.
Vroege virussen zoals Elk Cloner waren meestal ontworpen als grappen. Hun makers deden het voor roem en opscheppen. Maar tegen het begin van de jaren 1990 was adolescent kattenkwaad geëvolueerd naar schadelijke bedoelingen. PC-gebruikers beleefden een golf van virussen die waren ontworpen om gegevens te vernietigen, systeembronnen te vertragen, en toetsaanslagen te loggen (ook bekend als een keylogger). De noodzaak voor tegenmaatregelen leidde tot de ontwikkeling van de eerste antivirussoftwareprogramma's.
Eerste antivirussoftwareprogramma's:
Vroege online antivirussen waren reactief. Ze konden alleen infecties detecteren nadat ze hadden plaatsgevonden. Bovendien identificeerden de eerste antivirusprogramma's virussen met de relatief primitieve techniek van het zoeken naar hun handtekeningkenmerken.
Ze kunnen bijvoorbeeld weten dat er een virus is met een bestandsnaam als "PCdestroy", dus als de antivirussoftware die naam herkent, zal het de bedreiging tegenhouden. Als de aanvaller de bestandsnaam echter zou veranderen, zou de antivirussoftware minder effectief kunnen zijn. Hoewel vroege antivirussoftware ook specifieke digitale vingerafdrukken of patronen kon herkennen, zoals codesequenties in netwerkverkeer of bekende schadelijke instructiereeksen, waren ze vaak bezig met een inhaalslag.
Nieuwe virussen identificeren:
Vroege antivirussen die op handtekeninggebaseerde strategieën gebruikten, konden gemakkelijk bekende virussen detecteren, maar ze konden geen nieuwe aanvallen detecteren. In plaats daarvan moest een nieuw virus geïsoleerd en geanalyseerd worden om de handtekening te bepalen en vervolgens aan de lijst van bekende virussen worden toegevoegd.
Degenen die online antivirussen gebruikten, moesten regelmatig een steeds groeiend databasebestand downloaden, bestaande uit honderdduizenden handtekeningen. Desondanks lieten nieuwe virussen die een voorsprong hadden op database-updates een aanzienlijk percentage van de apparaten onbeschermd. Het resultaat was een voortdurende race om gelijke tred te houden met het steeds veranderende dreigingslandschap terwijl nieuwe virussen werden gemaakt en in de openbaarheid werden gebracht.
Waarom heb ik antivirus nodig voor mijn computer?
Virussen zijn slechts één soort malware. Er zijn tegenwoordig andere vormen van malware die vaker voorkomen, en antivirussoftware is ontworpen om tegen deze te verdedigen. Hier zijn slechts enkele van de online bedreigingen van vandaag:
Adware:
Adware is ongewenste software die is ontworpen om advertenties op je scherm te werpen, vaak binnen een webbrowser, maar soms ook binnen mobiele apps. Meestal vermomt adware zich als legitiem of lift het mee op een ander programma om je te misleiden en het op je pc, tablet of mobiele apparaat te installeren.
Spyware:
Spyware is malware die stiekem de activiteiten van computergebruikers observeert, inclusief browseactiviteiten, downloads, betalingsinformatie en inloggegevens, en vervolgens deze informatie rapporteert aan de auteur van de software. Spyware is niet alleen voor cybercriminelen. Legitieme bedrijven gebruiken soms spyware om werknemers te volgen.
Keylogger:
Een keylogger, de minder geavanceerde neef van spyware, is malware die alle toetsaanslagen van de gebruiker op het toetsenbord registreert. Deze malware slaat de verzamelde informatie meestal op en stuurt het naar de aanvaller die op zoek is naar gevoelige informatie zoals gebruikersnamen, wachtwoorden, of creditcardgegevens.
Computervirus:
Een computervirus is malware die zich aan een ander programma hecht en zichzelf kan repliceren door andere computerprogramma's te wijzigen en deze te infecteren met zijn eigen codefragmenten.
Wormen:
Wormen zijn een soort malware die op virussen lijken omdat ze zich verspreiden, maar ze hebben geen gebruikersinteractie nodig om te worden geactiveerd.
Trojan:
Een Trojan, of Trojaans paard, is meer een bezorgmethode voor infecties dan een infectie zelf. De Trojan presenteert zich als iets nuttigs om gebruikers te verleiden het te openen. Trojan-aanvallen kunnen allerlei soorten malware vervoeren, waaronder virussen, spyware en ransomware. Beroemd begon de Emotet banktrojan als een informatie-dief, gericht op banken en grote bedrijven.
Later fungeerde Emotet puur als infectievector voor andere vormen van malware, meestal ransomware.
Ransomware:
Ransomware is een vorm van malware die je uit je apparaat buitensluit en/of je bestanden versleutelt, en je vervolgens dwingt losgeld te betalen om ze terug te krijgen. Ransomware wordt het favoriete wapen van cybercriminelen genoemd, omdat het om een lucratieve snelle betaling in moeilijk te traceren cryptovaluta vraagt.
De cybercriminelen achter de GandCrab ransomware beweerden in anderhalf jaar tijd meer dan 2 miljard dollar aan losgeld te hebben binnengesleept.
Rootkit:
Een rootkit is malware die de aanvaller beheerdersrechten op het geïnfecteerde systeem geeft en zich actief verbergt voor de gewone computergebruiker. Rootkits zijn ook onzichtbaar voor andere software op het systeem – zelfs voor het besturingssysteem zelf.
Kwaadaardige Cryptomining:
Kwaadaardige cryptomining, ook wel eens drive-by mining of cryptojacking genoemd, is een steeds vaker voorkomende vorm van malware of browser-based aanval die wordt uitgevoerd via meerdere aanvalsmethoden, waaronder malspam, drive-by downloads, en malafide apps en extensies.
Het stelt iemand anders in staat om de CPU of GPU van je computer te gebruiken om cryptovaluta zoals Bitcoin of Monero te minen. In plaats van dat jij kunt profiteren van de rekenkracht van je computer, sturen de cryptominers de verzamelde munten naar hun eigen account – niet dat van jou. Dus eigenlijk steelt een kwaadaardige cryptominer de middelen van je apparaat om geld te verdienen.
Exploits:
Exploits zijn een soort bedreiging die misbruik maakt van bugs en kwetsbaarheden in een systeem om de maker van de exploit in staat te stellen malware te leveren. Een van de meest voorkomende exploits is de SQL-injectie.
Malvertising:
Malvertising is een aanval die kwaadaardige advertenties op meestal legitieme websites gebruikt om malware te verspreiden. Je hoeft niet eens op de advertentie te klikken om getroffen te worden – de bijbehorende malware kan zichzelf installeren door eenvoudigweg de pagina in je browser te laden en te bekijken. Het enige wat je hoeft te doen is een goede site op de verkeerde dag bezoeken.
Spoofing:
Spoofing treedt op wanneer een bedreiging doet alsof het iets anders is om slachtoffers te misleiden tot het ondernemen van actie, zoals het openen van een geïnfecteerde e-mailbijlage of het invoeren van hun gebruikersnaam en wachtwoord op een kwaadaardige site die gespoofed of nagemaakt is om op een legitieme site te lijken.
Phishing:
Phishing is een type aanval gericht op het verkrijgen van je inloggegevens, creditcardnummers en andere informatie die aanvallers waardevol vinden. Phishing-aanvallen omvatten vaak een vorm van spoofing, meestal een e-mail die eruitziet alsof het afkomstig is van een persoon of organisatie die je vertrouwt. Veel databreeches beginnen met een phishing-aanval.
Hoe werkt anti-malware?
De oorspronkelijke methode van handtekening-gebaseerde dreigingendetectie is tot op zekere hoogte effectief, maar moderne antivirus- en anti-malware technologieën gebruiken aanvullende methoden die op verschillende manieren naar kwaadaardig gedrag kijken. Dit kan het analyseren van de structuur, het gedrag, de oorsprong en andere kenmerken van een programma omvatten om te bepalen of het veilig is of niet. Deze nieuwere, effectievere cybersecurity-techniek wordt heuristische analyse genoemd. "Heuristiek" is een term die onderzoekers bedachten voor een strategie die bedreigingen detecteert door de structuur van een programma, zijn gedrag, en andere eigenschappen te analyseren.
Elke keer dat een heuristisch anti-malware programma een uitvoerbaar bestand scant, onderzoekt het de algemene structuur, programmeerlogica en data van het programma. Tegelijkertijd kijkt het naar zaken als ongebruikelijke instructies of junk code. Op deze manier beoordeelt het de kans dat het programma malware bevat. Een groot pluspunt van heuristiek is bovendien het vermogen om malware in bestanden en opstartrecords te detecteren voordat de malware de kans krijgt om uit te voeren en je computer te infecteren. Met andere woorden, heuristische anti-malware is proactief, niet reactief.
Sommige anti-malware producten kunnen de verdachte malware ook in een sandbox uitvoeren, wat een gecontroleerde omgeving is waarin de beveiligingssoftware kan bepalen of een programma veilig is om te gebruiken of niet. Het uitvoeren van malware in een sandbox laat de anti-malware zien wat de software doet, de acties die het uitvoert, en of het zichzelf probeert te verbergen of je computer probeert te besmetten.
"Heuristiek is een term die onderzoekers bedachten voor een strategie die virussen detecteert door de structuur van het programma, zijn gedrag en andere eigenschappen te analyseren."
Ontwikkelingen in antivirussoftware & cybersecurity
Twee relatief nieuwe vormen van malware hebben geholpen om de ontwikkeling van detectiemethoden zonder handtekeningen te stimuleren: exploits en ransomware. Hoewel deze bedreigingen in veel opzichten vergelijkbaar zijn met andere, kunnen ze veel moeilijker te detecteren zijn. Bovendien kunnen deze bedreigingen, zodra je computer geïnfecteerd is, bijna onmogelijk te verwijderen zijn.
Exploits danken hun naam aan het feit dat ze letterlijk kwetsbaarheden in een systeem, software of webbrowser uitbuiten om op verschillende manieren kwaadaardige code te installeren. Anti-exploit maatregelen werden ontwikkeld als een schild tegen deze aanvalsmethode, ter bescherming tegen Flash-exploits en browserzwakheden, inclusief nieuwe exploits die nog niet zijn geïdentificeerd of kwetsbaarheden waarvoor nog geen patches zijn gemaakt.
Ransomware verschenen spectaculair op het malware-podium in 2013. Ransomware maakte naam voor zichzelf door computergegevens te kapen en te versleutelen, om vervolgens betalingen af te persen terwijl ze de gegevens gijzelden en zelfs dreigden het te wissen als een deadline verstreek zonder betaling. Oorspronkelijk resulteerden beide bedreigingen in de ontwikkeling van specifieke anti-exploit en anti-ransomware producten.
In december 2016 heeft Malwarebytes anti-exploit- en kwaadaardige website-antivirusbescherming geïntegreerd in de premiumversie van Malwarebytes voor Windows. Sindsdien hebben we anti-ransomware toegevoegd voor nog geavanceerdere anti-malwarebescherming.
De toekomst van antivirussen en beveiligingsprogramma's
Kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML) zijn de nieuwste sterren in de top antivirus- en anti-malware technologie.
AI stelt machines in staat om taken uit te voeren waarvoor ze niet specifiek zijn voorgeprogrammeerd. AI voert niet blindelings een beperkt aantal opdrachten uit. In plaats daarvan gebruikt AI 'intelligentie' om een situatie te analyseren en actie te ondernemen voor een bepaald doel, zoals het identificeren van tekenen van ransomware-activiteit. ML is programmeren dat patronen in nieuwe gegevens kan herkennen en vervolgens de gegevens kan classificeren op manieren die de machine leren hoe te leren.
Anders gezegd, AI richt zich op het bouwen van slimme machines, terwijl ML algoritmen gebruikt die machines in staat stellen te leren van ervaring. Beide technologieën zijn perfect geschikt voor cybersecurity, vooral omdat het aantal en de verscheidenheid aan bedreigingen die dagelijks binnenkomen te overweldigend zijn voor handtekening-gebaseerde methodes of andere handmatige maatregelen.
Bij Malwarebytes gebruiken we al een machine-learning component om malware te detecteren die nog nooit eerder in het wild is gezien, ook wel zero-days genoemd. Andere componenten van onze software voeren op gedrag gebaseerde, heuristische detecties uit—dat betekent dat ze misschien geen specifieke code als schadelijk herkennen, maar hebben vastgesteld dat een bestand of website zich gedraagt op een manier die het niet zou moeten. Deze technologie is gebaseerd op AI/ML en is zowel als top antivirusbescherming als scanner op aanvraag beschikbaar voor onze gebruikers.
De beste antivirus kiezen voor jouw behoeften
Van desktops en laptops tot tablets en smartphones, al onze apparaten zijn kwetsbaar voor malware. Gezien de keuze, wie zou niet liever een infectie voorkomen in plaats van met de nasleep om te gaan? Dus, wat is de beste antivirus voor jou? Denk eerst aan hoeveel Windows-, Mac-, en mobiele apparaten je moet beschermen. Malwarebytes biedt bescherming voor Windows, Mac, Android, iOS, en Chromebook. Leer meer over de bescherming van elk:
Antivirus voor Windows
Windows is het meest gebruikte besturingssysteem wereldwijd, en met zo'n groot aandeel gebruikers is het een groot doelwit voor verschillende soorten malware. Malwarebytes Premium beschermt pc's tegen malware met behulp van geavanceerde antivirus- en anti-malwaretechnologie en andere verdedigingsmechanismen. Onze bescherming voor Windows kan verdedigen tegen ransomware en tegen zero-day exploits, dat zijn aanvallen die nog nooit eerder zijn gezien en die softwareleveranciers nog niet hebben kunnen patchen.
We hebben ook extra bescherming toegevoegd tegen brute force-aanvallen om te verdedigen tegen pogingen van dreigingsactoren om toegang tot je pc te krijgen door veel wachtwoorden te raden in de hoop er een goed te raden. Aanvallers doen dit meestal op afstand. We hebben ook manipulatiebeveiliging toegevoegd tegen pogingen om Malwarebytes-bescherming van een pc te verwijderen (manipulatiebeveiliging wordt ook wel uninstall-bescherming genoemd).
Als je Malwarebytes Premium momenteel niet op je pc gebruikt, kun je het als een gratis proefversie uitproberen voordat je een abonnement neemt.
Antivirus voor Mac
Mac-computers zijn niet immuun voor malware. In 2021 verklaarde het hoofd van software bij Apple dat "we een niveau van malware op de Mac hebben dat we niet acceptabel vinden". Antivirus is niet alleen voor Windows-pc's; antivirus en anti-malwaresoftware kunnen ook malware van je Mac computer blokkeren. Je kunt meer lezen over waarom Macs antivirus nodig hebben, en ook een gratis proefversie van Malwarebytes Premium voor Mac nemen om het uit te proberen voordat je je abonneert.
Antivirus voor mobiele apparaten
Of je nu Android of iOS gebruikt, mobiele apparaten worden ook geconfronteerd met online bedreigingen. Als besturingssystemen voor mobiele apparaten is Android in een aantal opzichten meer open dan iOS, en daarom is de bescherming voor elk anders. Antivirus voor Android, bevat bijvoorbeeld vaak enkele mogelijkheden voor apps te scannen, omdat de Google Play Store veel minder strenge voorwaarden heeft voor apps om in de store te komen dan de iOS App Store. Op iOS-apparaten kunnen scamwebsites bijvoorbeeld een groter probleem zijn dan kwaadaardige apps. Malwarebytes biedt bescherming voor zowel Android als iOS:
Op Android omvat onze bescherming:
- Detecteert ransomware voordat het je apparaat kan vergrendelen.
- Biedt een veiligere browse-ervaring.
- Voert privacy audit uit voor alle apps
- Vindt en verwijdert adware en malware
Op iPhones of iPads blokkeert onze bescherming verstoringen zoals:
- Phishing-aanvallen, technische ondersteuningsfraude en andere kwaadaardige sites.
- Misleidende sites en andere vormen van verdacht inhoud.
- Oproepen van bekende en vermoedelijke oplichters.
- Advertenties en adtrackers die je online gedrag volgen.
- Frauduleuze sms-berichten.
Hoe zit het met Chromebooks? Net als bij Android mobiele apparaten kunnen apps een zorg zijn, dus onze bescherming voor Chromebook voert een privacy-audit uit voor alle apps. Het biedt ook bescherming tegen diverse soorten malware. Chromebooks zijn populair geworden in het onderwijs, dus als je kinderen ze gebruiken, wil je waarschijnlijk de bescherming op het apparaat.
Voor een extra beveiligingslaag specifiek tegen bedreigingen vanuit webbrowsers, overweeg Malwarebytes Browser Guard. Het is de browserextensie die vervelende advertenties en trackers stopt. Bovendien is het de eerste browserextensie ter wereld die technische ondersteuningsscams blokkeert.
Industrievolgers hebben genoemd Malwarebytes voor Windows voor zijn rol in een gelaagde antivirusbeschermingsaanpak, en het leveren van een van de beste antivirusprogramma's zonder systeemprestaties te verminderen. Het verwijdert alle sporen van malware, blokkeert de nieuwste bedreigingen en is een snelle virusscanner.
Voor antivirus met ook online privacybescherming, bekijk onze antivirus met VPN. Welke cybersecuritysoftware je ook kiest, je eerste verdedigingslinie is educatie. Blijf op de hoogte van de nieuwste online bedreigingen en antivirusbescherming door de Malwarebytes Labs blog regelmatig te lezen.